УМО үчүн улуттук укук коргоо уюмдарынын биринчи орто мөөнөттөгү отчету

Мар 27.2023
Кыйноолорго каршы Улуттук борбордун кызматкерлери Универсалдык мезгилдик обзордун (УМО) 3-циклинин алкагында орто мөөнөттөгү отчетту даярдоо боюнча практикалык семинарга катышышты.   
 
Кыргызстан биринчи жолу УМОнун 3-циклинде алган сунуштамаларды сактоо боюнча орто мөөнөттөгү отчетун бериши керек. Мурда өлкө 232 сунуштама алган, алардын 193ү кароого алынган.  
 
2020-жылдын 1-сентябрында 78 мамлекет жана 36 улуттук укук коргоо уюмдары жана бейөкмөттөрү (26 өлкөдөн коалиция менен биргеликте, ошондой эле жеке) ыктыярдуу негизде аралыктагы отчетторун беришкен.  
 
Орто мөөнөттөгү отчетторду иштеп чыгуу демейде бардык деңгээлдеги: улуттук, регионалдык, мамлекеттик жана жергиликтүү консультациялар менен коштолот.   
 
Аралыктагы отчеттор сунуштамаларды аткаруу боюнча кийинки аракеттер катары көрсөтүлүшү мүмкүн, алар ошондой эле, көйгөйлүү маселелерди көтөрүп чыгып, адам укуктары жаатындагы айрым темаларга көңүл бурдурат. 
Алар БУУнун Адам укуктары боюнча Жогорку комиссары тарабынан колдоого алынган ыктыярдуу “алдыңкы практкалардан” болуп саналышат, ошондой эле, БУУ өнөктөштөрүнө жана бөлүмчөлөрүнө жөнөтүлөт. 
Сунуштамаларды аткаруунун деңгээлине аралыктан баалоо жүргүзүү оң жетишкендиктер жана сакталып келген тоскоолдуктар, көйгөйлөр жөнүндө маалымат алууну жогорулатууга жардам берет. 
Кыйноолорду алдын алуу боюнча улуттук борбордун борбордук аппаратынын кызматкерлери жана аймактык кызматкерлери үч күндүк семинарда УМО боюнча орто мөөнөттөгү докладды даярдоону өздөштүрүштү. Алар орто мөөнөттөгү отчеттун стратегиялык адвокациясы жана алдыңкы практикалар жөнүндө маалымат алышты. 
 
Тематикалык топтордогу практикалык жумуштар, эксперттер тарабынан айтылган пикирлер жана талкуу драфт отчетту даярдоого көмөкчү болду.  
 
Назира Абакированын Нарын облусу боюнча аймактык өкүлчүлүктүн жетекчи болуп иштегенине бир жылга айланды. “Мен УМО жөнүндө биринчи жолу билдим. Отчетту даярдоо боюнча жумуш абдан пайдалуу болду. Бул, айрыкча, формулировкаларды тактоого байланыштуу. Аймактардагы кесиптештерим менен тыгыз иштешүү мага жардам берди, эксперттер бизди кубаттап турушту. Мен укук коргоо ишиндеги гендердик мамиленин маанилүүлүгүн эстеп калдым” – дейт Н.Абакирова. 
 
Гендер боюнча эксперт, «Энсан Диамонд» фондунун жетекчиси Джамиля Капарова белгилегендей, көптөгөн отчеттордо гендердик фактор эске алынган эмес. «Орто мөөнөттөгү отчетто аялдардын, эркектердин жана балдардын статистикасын гана чагылдырбастан, алардын таасирин, аялдар менен балдардын муктаждыктарын дагы камтышы керек. Жабык жайлардагы аялдарга оор, алардын медициналык тейлөөгө, санитарияга жана гигиенага муктаждыктары өзгөчө. Мына ушуга көңүл буруу зарыл». 
 
«Бир Дүйнө Кыргызстан» укук коргоо уюмунун жетекчиси Толекан Исмаилова аймактык эксперттердин катышуусунун маанилүүлүгүн баса белгиледи: «Көйгөйлөрдү талкуулоодо, аларды чечүү жолдорун издөөдө, кызматташтыкты күчөтүү үчүн аймактагы адамдардын добуштары мааинлүү. Мамлекеттик укук коргоо институтун өнүктүрүү жана колдоонун мындан аркы стратегиясын талкуулоо зарыл».
 
Иш-чара «Бир Дүйнө Кыргызстан» укук коргоо кыймылы тарабынан Кыйноолорго каршы Улуттук борбор менен өнөктөштүктө UPR info колдоосу менен уюштурулган.

 

 

КЫМБАТТУУ ДОСТОР!

КЫМБАТТУУ ДОСТОР!
САЙТЫБЫЗДЫН КАДЫРМАН МЕЙМАНДАРЫ!
«Бир Дүйнө - Кыргызстан» укуктук кыймылы» коомдук бирикмеси сизден материалдык колдоо көрсөтүүнү өтүнөт!

Кайрымдуулук

Биздин сын-пикирлер

Шахбоз Латипов

Шахбоз Латипов

Юридикалык билим жөнүндө диплом тажрыйба менен тастыкталышы керек

Шахбоз Латипов 24 жашта, жаш адвокат: “Мен БДКга стажировкага келгенимде юридикалык жана укук коргоо ишмердүүлүгү боюнча тажрыйбам жок болчу. Өзүмдөн улуу тажрыйбалуу кесиптештерим менен сот процесстерине катышып, документтерди өздөштүрө баштадым. Бара-бара жетекчим Хусанбай Салиев мага документтерди даярдоону ишенип тапшыра баштады, кылдат текшерип, жөндүү кеңештерин берди. Тажрыйба убакыттын өтүшү жана эмгектенүү менен келет. Күн сайын бизге жардамга муктаж болгон ондогон адамдар келишет, алардын көбү социалдык жактан аярлуу катмардагылар: аз камсыз, көп балалуу, улгайган жарандар. Укуктук уюмдун юристине кээде психологдун функциясын аткарууга туура келет, бул жерде кесипкөйлүктү сактап, эмпатиясын билдире алышы кажет. 2019-жылдын аягында мен адвокаттык ишмердүүлүк менен алектенүү укугуна сынакты ийгиликтүү тапшырып, адвокат катары иш алып бара баштадым. Оор маселелер боюнча кесиптештериме кайрылам, алар көмөк көрсөтүшөт. Уюмдун эң күчтүү жагы ушунда: колдоо жана түшүнүү бар”.

Феруза Амадалиева

Феруза Амадалиева

Уюм аймактарды бириктирет

Феруза Амадалиева соцкызматкер, лидер педагог: “БДКнын тренингдик окуулары аймактардагы катышуучулар менен таанышууга мыкты мүмкүнчүлүк түзүп берет, биз соцтармактарда пикир алышуубузду улантабыз, иш-чараларда жолукканыбызда жакын достордой көрүшөбүз, биздин ортобузда абдан жылуу мамиле орун алган! Иш-чараларда мен өз билимимди кеңейте алдым, системалаштырдым, практика жүзүндө кантип колдонуу керектигин тастыктадым. Мага модулдар, окутуу системасы жана практика: ролдоштурулган оюндар, теория, талкуулар абдан жагат. Ар бир адам ачылат. Мен башка аярлуу айымдар үчүн лидер болууга жетиштим, аларга жардам берүүгө жана ушул сыяктуу иш-чараларга тартууга аракет кылам”. Феруза Амадалиева БДК уюштурган көптөгөн иш-чаралардын туруктуу катышуучусу, аярлуу катмардагы аялдарга укуктук кеңештерди берүү үчүн БДКнын юристтерин чакырып турат.

Нуриза Талантбек кызы

Нуриза Талантбек кызы

Өзүмдө ишенич пайда болду

Нуриза Талантбек кызы 2019-жылдын жайында даректүү тасмаларды аймактарда көрсөтүүгө активдүү катышкан, кыйноолордун курмандыктарын коргоо күнүнө арналган өнөктүктү өткөрүүдө уюштуруу иштерине жардам берген, сапарларга барган, аялдардын лидерлиги боюнча тренингдик окуулардан өткөн. Ал буга чейин мигранттык турмушту башынан кечирген, Ошто бейөкмөт уюмдардын биринде иштеген, азыркы учурда Бишкекте кызмат көрсөтүү жаатында иштейт. Тренингдик окуулардан өтүшүн ал “баа жеткис тажрыйба” деп эсептейт. “Менин мындай иш-чараларга биринчи жолу катышышым, андан мага абдан керектүү маалыматтарды алдым, бул үчүн уюштуруучуларга чын дилимден ыраазычылыгымды билдирем. Жашоомдо оор учурлар болгон, мен алган билимдеримдин артында аларды жеңе алдым, күчтөндүм! Тренингдик окуулардан кийин өзүмө ишенич жаралды, адам укугунун маңызын терең түшүнүп, өз кызыкчылыктарымды коргоого үйрөндүм”.

Шукурулло Кочкаров

Шукурулло Кочкаров

Соттолуучу каза тапты. Аны реабилитациялоо боюнча иштер жүрүп жатат.

Шукурулло Кочкаровдун иши оор иштер боюнча жумуштар уланып жатканын айкындап турат. Ал 2010-жылдагы кыйноолордон кийин майыптыкка учурады. Тагылган айыптардын бир беренеси боюнча акталууга жетишти, аны реабилитациялоо жана зыяндын ордун толтуруу үчүн кыйноолордун курмандыгы катары таануу боюнча иштер жүрүп жатат. Соттор Шукурулло Кочкаровсуз улантылууда – ал 2019-жылдын 2-августунда көз жумду. Анын кызыкчылыктарын атасы Саидазиз Кочкаров жактоодо, ал дагы көзүнүн көрүүсү боюнча майып. “Бизди көп жылдардан бери БДК кызматкерлери колдоп келе жатышат, менин уулумдун ишин алып барышууда, аны сотко алып келишти, анткени, ал өз алдынча кыймылдай албай калган, биздин үй-бүлөгө ар убакта жардам беришет: аялым экөөбүз тең реабилитациялоо курсунан өттүк, уулумду дары-дармектер менен камсыз кылууга жардам беришти, ар кандай жардамдарды көрсөтүштү”.

Дильер Джумабаев

Дильер Джумабаев

Кыйноолордон жабыр тарткандарга ар тараптуу жардам

Кара-Суу районунун тургуну Дильер Жумабаев укук коргоо органдары менен пикир алышууда чоң тажрыйбага ээ. 2010-жылы ага курал-жарактарды сактоо боюнча айып тагылган, юристтердин ишинин натыйжасында ал акталган. Эки жылдан кийин анын үйүндө экстремисттик мүнөздөгү материалдарды табуу максатын көздөгөн биринчи тинтүү жүргөн, бирок, эч нерсе табышкан эмес. 2014-жылы аны экстремисттик материалдарды сактагандыгы үчүн айыптышкан. Сотто прокурор 15 жылга эркинен ажыратууну сураган, сот 6 жылга эркинен ажыраткан. Бир нече жылдан кийин ал шарттуу-мөөнөтүнө чейин бошотулган. “Мен БДКнын квалификациялуу укуктук жардам көрсөтүшкөнү үчүн ыраазымын. Кыйноолордон жабыркагандарды реабилитациялоо курсуна катыштым. Ар кандай укук бузууларга туш келгенде ушул уюмга кайрылууну сунуш кылам”.

Партнерлор

Бардык укуктар корголгон © 2020

Сайтты иштеп чыккан: http://webformat.kg