Жергиликтүү деңгээлде позитивдүү өзгөрүүлөрдү илгерилетүүдө аялдардын ролу.

Окт 25.2024

2024-жылдын 24-октябрында Ош, Баткен, Нарын, Каракол жана башка аймактардагы лидер аялдар үчүн катышуучуларды өлкөнүн саясий турмушуна активдүү катышууга жана шайлоолорго даярдоого багытталган вебинар өткөрүлдү.

 
Иш-чаралар жер-жерлерде лидерлик потенциалды өнүктүрүүгө түрткү берген бир катар жайкы тренингдердин уландысы болуп калды.
Вебинардын алкагында эксперттер саясатта жана шайлоолордо аялдардын катышуусунун маанилүүлүгүн жана актуалдуулугун талкуулашты. Бийлик органдарында аялдардын болушу коомдун турмушунун сапатын жакшыртууга түздөн-түз байланыштуу экендиги баса белгиленди. Улутстаткомдун маалыматына караганда, өлкөдөгү саясий жана муниципалдык кызматтарда аялдардын үлүшү болгону  3,9% түзөт. Саясаттагы аялдар азчылык болуп саналышат. «Чечимдерди кабыл алууда аялдардын жогорку деңгээли менен жашоонун сапатынын ортосунда түздөн-түз көз карандылык бар: өлкөнүн парламентинин курамында 20 %дан ашуун аялдар болсо, мыйзам чыгаруучулар балдардын кызыкчылыктары үчүн олуттуу мыйзам долбоорлорун иштеп чыга башташат жана алардын үлүшүндө аялдар 30% га жакындаганда аялдардын кызыкчылыктарына жооп берген мамлекеттик программалар жана мыйзамдар пайда болот.  Саясаттагы аялдар идеялардын атаандаштыгын күчөтүүгө жана башкаруунун сапатын жакшыртууга көмөкчү болот», - деди эксперт Джамиля Капарова.

 Жергиликтүү кеңештерде аялдардын катышуусунун артыкчылыгы өз ичине төмөнкүлөрдү камтыйт:  
- Саясий күн тартибине жаңы жана унутулган маселелерди киргизүү;
- Идеялардын атаандаштыгын күчөтүү;  
- Инклюзивдүүлүктүн жана ыкмалардын ар түрдүүлүгүнүн эсебинен башкаруунун сапатын жогорулатуу.  

Катышуучулар шайлоолордо аялдар кабылган оорчулуктарга мисалдарды келтиришти, алсак, булардын арасында үй-бүлө жана коомчулук тарабынан колдоонун жетишсиздиги болуп саналат.  

Вебинардын катышуучуларынын арасында айрымдары үстүбүздөгү жылы дагы жергиликтүү кеңештердин депутаттыгына талапкерлигин коюшкан экс-депутат айымдар дагы бар.  Тилекке каршы,  мерчемделген иштердин кээ бирлери ар кандай себептер менен ишке ашырылган эмес.
 
Талкуунун жүрүшүндө катышуучулар аймактардагы аялдар туш келген тоскоолдуктар жөнүндө айтышты: айрым үй-бүлөлөрдө эркектер алардын аялдары жергиликтүү кеңештерге өздөрүнүн талапкерлигин коюусун каалашпайт, аял талапкерлердин саны жетишсиз, ар башка этникалык топтордун өкүлдөрү андан да аз, андан тышкары, жаш талапкерлердин саны да аз. Аял талапкерлер үй-бүлө тарабынан дагы,  коомчулук тарабынан дагы ар тараптуу колдоого муктаж болушат.  

Вебинарлардын практикалык бөлүгү шайлоолордун укуктук аспектилерине,  шайлоо алдындагы программаларды иштеп чыгууга жана шайлоочулар менен иштөөнүн натыйжалуу стратегияларына арналды.   Искендер Байназаров шайлоо алдындагы күчтүү кайрылууну түзүү жана саясий кырдаалды баалоо боюнча сунуштамаларды берип, ошондой эле, шайлоочулар менен баарлашууда чынчылдык менен ынандыруунун маанилүүлүгүн белгиледи.   «Сиздин кайрылуу ишеним жаратышы керек жана сиздин ишиңиздин реалдуу чакырыктарын чагылдырышы кажет», — деп белгиледи эксперт.  

Кийинки кадамдар:  
2024-жылдын 30-октябрында катышуучулар үчүн экинчи вебинар өткөрүлөт.  

Ноябрь айында талапкер айымдарга жана шайлоочуларга биринчи жардам көрсөтүү үчүн  «ыкчам линияны» баштоо мерчемделип жатат.
 Иш-чаралар Кыргызстандын саясатында гендердик теңчиликти илгерилетүү жана аялдар лидерлигин колдоого багытталган жана 2030-жылга чейин аялдар лидерлигин колдоо боюнча мамлекеттик программанын максаттарына туура келет.

Уюштуруучулар: «Бир Дүйнө Кыргызстан» коомдук бирикмеси Фридрих Эберт фонду жана WLP колдоосу менен.

Маалымат үчүн байланышуу:
asylbekovalira@gmail.com
 
 
 
 
 

КЫМБАТТУУ ДОСТОР!

КЫМБАТТУУ ДОСТОР!
САЙТЫБЫЗДЫН КАДЫРМАН МЕЙМАНДАРЫ!
«Бир Дүйнө - Кыргызстан» укуктук кыймылы» коомдук бирикмеси сизден материалдык колдоо көрсөтүүнү өтүнөт!

Кайрымдуулук

Биздин сын-пикирлер

Шахбоз Латипов

Шахбоз Латипов

Юридикалык билим жөнүндө диплом тажрыйба менен тастыкталышы керек

Шахбоз Латипов 24 жашта, жаш адвокат: “Мен БДКга стажировкага келгенимде юридикалык жана укук коргоо ишмердүүлүгү боюнча тажрыйбам жок болчу. Өзүмдөн улуу тажрыйбалуу кесиптештерим менен сот процесстерине катышып, документтерди өздөштүрө баштадым. Бара-бара жетекчим Хусанбай Салиев мага документтерди даярдоону ишенип тапшыра баштады, кылдат текшерип, жөндүү кеңештерин берди. Тажрыйба убакыттын өтүшү жана эмгектенүү менен келет. Күн сайын бизге жардамга муктаж болгон ондогон адамдар келишет, алардын көбү социалдык жактан аярлуу катмардагылар: аз камсыз, көп балалуу, улгайган жарандар. Укуктук уюмдун юристине кээде психологдун функциясын аткарууга туура келет, бул жерде кесипкөйлүктү сактап, эмпатиясын билдире алышы кажет. 2019-жылдын аягында мен адвокаттык ишмердүүлүк менен алектенүү укугуна сынакты ийгиликтүү тапшырып, адвокат катары иш алып бара баштадым. Оор маселелер боюнча кесиптештериме кайрылам, алар көмөк көрсөтүшөт. Уюмдун эң күчтүү жагы ушунда: колдоо жана түшүнүү бар”.

Феруза Амадалиева

Феруза Амадалиева

Уюм аймактарды бириктирет

Феруза Амадалиева соцкызматкер, лидер педагог: “БДКнын тренингдик окуулары аймактардагы катышуучулар менен таанышууга мыкты мүмкүнчүлүк түзүп берет, биз соцтармактарда пикир алышуубузду улантабыз, иш-чараларда жолукканыбызда жакын достордой көрүшөбүз, биздин ортобузда абдан жылуу мамиле орун алган! Иш-чараларда мен өз билимимди кеңейте алдым, системалаштырдым, практика жүзүндө кантип колдонуу керектигин тастыктадым. Мага модулдар, окутуу системасы жана практика: ролдоштурулган оюндар, теория, талкуулар абдан жагат. Ар бир адам ачылат. Мен башка аярлуу айымдар үчүн лидер болууга жетиштим, аларга жардам берүүгө жана ушул сыяктуу иш-чараларга тартууга аракет кылам”. Феруза Амадалиева БДК уюштурган көптөгөн иш-чаралардын туруктуу катышуучусу, аярлуу катмардагы аялдарга укуктук кеңештерди берүү үчүн БДКнын юристтерин чакырып турат.

Нуриза Талантбек кызы

Нуриза Талантбек кызы

Өзүмдө ишенич пайда болду

Нуриза Талантбек кызы 2019-жылдын жайында даректүү тасмаларды аймактарда көрсөтүүгө активдүү катышкан, кыйноолордун курмандыктарын коргоо күнүнө арналган өнөктүктү өткөрүүдө уюштуруу иштерине жардам берген, сапарларга барган, аялдардын лидерлиги боюнча тренингдик окуулардан өткөн. Ал буга чейин мигранттык турмушту башынан кечирген, Ошто бейөкмөт уюмдардын биринде иштеген, азыркы учурда Бишкекте кызмат көрсөтүү жаатында иштейт. Тренингдик окуулардан өтүшүн ал “баа жеткис тажрыйба” деп эсептейт. “Менин мындай иш-чараларга биринчи жолу катышышым, андан мага абдан керектүү маалыматтарды алдым, бул үчүн уюштуруучуларга чын дилимден ыраазычылыгымды билдирем. Жашоомдо оор учурлар болгон, мен алган билимдеримдин артында аларды жеңе алдым, күчтөндүм! Тренингдик окуулардан кийин өзүмө ишенич жаралды, адам укугунун маңызын терең түшүнүп, өз кызыкчылыктарымды коргоого үйрөндүм”.

Шукурулло Кочкаров

Шукурулло Кочкаров

Соттолуучу каза тапты. Аны реабилитациялоо боюнча иштер жүрүп жатат.

Шукурулло Кочкаровдун иши оор иштер боюнча жумуштар уланып жатканын айкындап турат. Ал 2010-жылдагы кыйноолордон кийин майыптыкка учурады. Тагылган айыптардын бир беренеси боюнча акталууга жетишти, аны реабилитациялоо жана зыяндын ордун толтуруу үчүн кыйноолордун курмандыгы катары таануу боюнча иштер жүрүп жатат. Соттор Шукурулло Кочкаровсуз улантылууда – ал 2019-жылдын 2-августунда көз жумду. Анын кызыкчылыктарын атасы Саидазиз Кочкаров жактоодо, ал дагы көзүнүн көрүүсү боюнча майып. “Бизди көп жылдардан бери БДК кызматкерлери колдоп келе жатышат, менин уулумдун ишин алып барышууда, аны сотко алып келишти, анткени, ал өз алдынча кыймылдай албай калган, биздин үй-бүлөгө ар убакта жардам беришет: аялым экөөбүз тең реабилитациялоо курсунан өттүк, уулумду дары-дармектер менен камсыз кылууга жардам беришти, ар кандай жардамдарды көрсөтүштү”.

Дильер Джумабаев

Дильер Джумабаев

Кыйноолордон жабыр тарткандарга ар тараптуу жардам

Кара-Суу районунун тургуну Дильер Жумабаев укук коргоо органдары менен пикир алышууда чоң тажрыйбага ээ. 2010-жылы ага курал-жарактарды сактоо боюнча айып тагылган, юристтердин ишинин натыйжасында ал акталган. Эки жылдан кийин анын үйүндө экстремисттик мүнөздөгү материалдарды табуу максатын көздөгөн биринчи тинтүү жүргөн, бирок, эч нерсе табышкан эмес. 2014-жылы аны экстремисттик материалдарды сактагандыгы үчүн айыптышкан. Сотто прокурор 15 жылга эркинен ажыратууну сураган, сот 6 жылга эркинен ажыраткан. Бир нече жылдан кийин ал шарттуу-мөөнөтүнө чейин бошотулган. “Мен БДКнын квалификациялуу укуктук жардам көрсөтүшкөнү үчүн ыраазымын. Кыйноолордон жабыркагандарды реабилитациялоо курсуна катыштым. Ар кандай укук бузууларга туш келгенде ушул уюмга кайрылууну сунуш кылам”.

Партнерлор

Бардык укуктар корголгон © 2020

Сайтты иштеп чыккан: http://webformat.kg